«Sirena» του Giulio Aristide Sartorio

 Ένα πράσινο κύμα ρέει: σε αυτή την  κοίλη χλωμή γοργόνα με τα διάσπαρτα λίκνα της που  εγκαταλείπεται, το ένα χέρι βυθισμένο και διαφανές στο νερό, το άλλο διπλωμένο πάνω στο στήθος της, με δελεαστική απαλότητα. Από την κορυφή της εικόνας ένα κοντό σκάφος λυγίζει για να ακολουθήσει το κύμα. Στη βάρκα, απλωμένος και ύπτιος, ένας έφηβος περιβάλλει την  αναδυόμενη μάγισσα με το ένα χέρι. Σε αυτό το κύμα ολόκληρη η εικόνα κόβεται με μεγάλη τόλμη. Και φαίνεται να ονειρεύεσαι,  όταν το κοιτάς » .

(L. Pirandello, Συγγραφικά εικαστικής τέχνης , Μιλάνο 1987).

Με αυτά τα λόγια, ο Luigi Pirandello σχολιάζει τη ζωγραφική του Giulio Aristide Sartorio , που έγινε το 1893. Η ιδέα ενός τέτοιου θέματος, που αγαπήθηκε πολύ από τους Άγγλους προ-Ραφαηλίτες, ήρθε στο Sartorio αφού επισκέφτηκε το Green Grotto στο Κάπρι.

Η σύνθεση με βαθύ οριζόντιο κόψιμο είναι χτισμένη γύρω από το σχήμα της γοργόνας, με κυματοειδή σχήματα και μακριά κόκκινα μαλλιά που αιωρούνται στο νερό. Το σώμα της  στηρίζεται από έναν νεαρό ψαρά ξαπλωμένο σε μια βάρκα, του οποίου το δέρμα καίγεται από τον ήλιο και το αλάτι έρχεται σε αντίθεση με το διάφανο δέρμα της γυναίκας. Τα κρανία που μπορούν να κοιτάξουν με διαφάνεια στον βυθό, σημαίνουν το θλιβερό τέλος που θα έχει το νεαρό θύμα στην αγκαλιά του γοητευτή. Σε αυτό το έργο μπορούμε να διαβάσουμε ξεκάθαρα μια αλληγορία στην οποία ο άνδρας και η γυναίκα παρουσιάζονται ως καθαρό ένστικτο: ο άντρας, μια δέσμη καφέ μυών που δονείται με δύναμη, η γυναίκα μια πράσινη χρυσή θήκη ομορφιάς και ευχαρίστησης. .Σύμβολο της θανατηφόρας παγίδας που μας τείνουν οι αισθήσεις, οι σειρήνες είχαν έντονα αρνητική χροιά στην ιστορία της τέχνης. Με το ελικοειδές σώμα και την πειστική φωνή τους, ωθούν τον άνθρωπο να εγκαταλείψει το σωστό δρόμο. Μακριά από τη λογική, καθοδηγούμενος από τα πρωταρχικά του ένστικτα, πληρώνει για τα λάθη του με τη ζωή του. Από αυτήν την άποψη, η ιστορία που περιέχεται στην Οδύσσεια του Ομήρου είναι εύγλωττη. Ο Οδυσσέας ζητά να δεθεί από τους άντρες του στον ιστό του πλοίου για να αποφύγει να παραδοθεί σε αυτό που δεν είναι πλέον ένας απλός πειρασμός, αλλά ένα ξόρκι αγάπης που θα οδηγούσε στην εγκατάλειψη της πρωτεύουσας οδού, με συνέπειες που θα μπορούσαν να είναι θανατηφόρες.